Dreamteams
Samenwerking houdt mij bezig sinds ik werk, en dat was al op jonge leeftijd. Geboren in het Westland startte ik op de lagere school al met veel vreugde en verantwoordelijkheidsgevoel met ‘kissies papiere’ en later als 12-jarige met het meer volwassen werk zoals ‘knoppe, sortere, trille, plukke, snije en instoppe’. Zo maakte ik al vroeg kennis met het gevoel een belangrijke bijdrage te leveren aan het grote, volwassen goed georganiseerde geheel.

Kinderspel
Als kind was ik zo al onderdeel van veel ‘groepen’ geweest en telkens ervoer ik weer hoe werken hetzelfde als samen spelen was. Met lol het werk doen: kijken hoe je zo snel mogelijk het werk gedaan kreeg, hoe het sneller kon, hoe te bedenken hoe het beter kon en intussen lachen om jezelf en de ander dat je zo bezig was. Effectief en efficiënt met lol zeg maar.

Leuk? Daar doen we hier niet aan.
Ik leerde dat lachen tijdens het werk gelukkig maakt. Dat ontdekte ik vooral toen ik in een groep terecht kwam waar plezier maken verboden was vanwege het idee dat je dan langzamer ging werken. Dat dat niet zo is weet ik sindsdien zeker.

Serieus
Na mijn studie werd werk serieus en ik ook. Ik kwam in een groep terecht waar werken betekende interessant praten over het werk. Daarna kwam ik in een groep terecht waar de standaard reactie op een relativerende opmerking of grap over het werk was, dat dat vooral iets zei over ‘jezelf. Dit boorde alle relativering van ‘jezelf’ of het ‘zelf’ van de ander, de grond in samen met de luchtigheid en speelsheid.

Vanzelfsprekend dat het loopt
Door dit soort ‘niet leuk’ ervaringen, verleer je het spelen snel en ik realiseerde me steeds meer dat ik in mijn eerste werkjaren in Dreamteams had verkeerd: samen, lol, doelgericht, goed, snel en efficiënt in de uitvoering. Mijn uitgangspunt in samen werken is daardoor dat het in principe loopt! Ik raakte steeds meer geïnteresseerd in de vraag waarom samen werken soms niet loopt. Daar heb ik uiteindelijk mijn werk van gemaakt en onderstaand de 5 stappen genoemd om een dreamteam te kunnen zijn en blijven.

Het klinkt zo logisch, het lijkt zo makkelijk om op een leuke en doeltreffende manier samen te werken. Deze 5 stappen zijn essentieel:
Stap 1: van de norm uitgaan dat samenwerken loopt, leuk is en doeltreffend.
Herinner je je vroegste en leukste werkervaringen en neem je houding van toen weer mee in je huidige werk.
Stap 2: waar is de lol gebleven?
Waarom is teamwerk dan soms toch niet leuk? Stel jezelf en elkaar de vraag: waarom lachen we niet (meer)? Wat is er aan de hand? Wat is er zo erg dat we vast zitten? Waar is de lol, het spel gebleven? Waar wachten we op? Serieuze zaken verdienen uiteraard serieus de aandacht, maar lachen mag!
Stap 3: wees altijd ook positief
Vaak weten we goed wat niet goed is en waarom er niets te lachen valt. Som daarom ook steeds weer de dingen op die positief te waarderen zijn en zie de negatieve punten (als die er toe doen) als verbeterpunten in een bredere kijk. Los het op met: dit werkt dus niet. Hoe wel? Pak het aan en wees niet bang.
Stap 4: erken het ware teamgevoel
In een team van professionals stelde ik de vraag hoe het met het teamgevoel stond. ‘Er was geen teamgevoel’ was de energieloze reactie. Ging ik desondanks proberen weer wat leven en energie in dit team te pompen? Ik benoemde de situatie zoals die mij voorkwam: ‘jullie zijn als individuele professionals net een groep mensen bij de bushalte, ’s ochtends vroeg en geen zin’. Dat bleek een positieve reactie op te roepen: ‘we nemen in elk geval wel allemaal dezelfde bus’. Daarmee konden we gezamenlijk verder kijken.
Stap 5: zeg hallo en dag!
Een team is als eerst een groep mensen. Om van groepsgevoel naar teamgevoel te komen is het belangrijk dat teamleden ‘hallo’ zeggen tegen elkaar en ‘dag’ – heet welkom en neem afscheid. Met aandacht de relatie eer aan doen alvorens de taak uit te voeren. Maak oogcontact, wees aanwezig en bewust van de anderen. Je bent een mens, geen taak.
Stap 6: stop
De motivatie om een team te zijn is soms laag. Dat is pure informatie over de meerwaarde van het bestaan van het team. Als er toch geen meerwaarde van het teamwork is, voor professionals zelf en de kwaliteit van hun werk met klanten, dan klopt het dat mensen geen zin in een team hebben. Stop er gewoon mee. Er gaat niets mee verloren, behalve een idee. Als er wel iets verloren dreigt te gaan, is het bestaansrecht meteen helder. Vandaaruit is een nieuwe en constructieve beweging mogelijk.