Categorie archief: succes

Alleen een hek stopt de sterke leider – het donker en licht in leiderschap

Aan de start van de leiderschapstraining vroeg een deelnemer mij hoe het fietsen naar mijn werk mij beviel, sinds ik verhuisd was van stadscentrum naar boerendorp. Sommige vragen brengen een hoop aan het licht.

Luchtig vertelde ik dat ik als stadse gewend was over elk loopje en fietsritje maximaal tien minuten te doen. Nu zat ik alleen al naar mijn werk veertig minuten op de fiets, waarbij ik me na tien minuten steevast afvroeg of ik hier wel de tijd voor had, hoe mooi de fietsroute door bos en weiland ook was.

Mijn uithoudingsvermogen werd op de proef gesteld. Fietste ik in het najaar fluitend elke dag tien kilometer heen en terug, met de weken en de komst van de donkerte en koude, maakte het fluiten plaats voor volharding. Het was eigenlijk te zwaar aan het worden en niet meer leuk.

Ongeacht de veranderde omstandigheden, was doorgaan mijn credo want: ‘als je eenmaal stopte, ging je nooit meer fietsen’ en ‘het was te doen’, want in mijn geheugen zat het feit dat mijn vader ook vijf dagen per week twaalf kilometer heen en weer fietste in elk weertype en seizoen.

Om mijn positieve volhardendheid vast te kunnen houden, diende ik wel mijn grenzen te negeren en die van mijn huisgenoten want als ik fietste, fietste iedereen. Te zwaar, te veel, te vaak en niet meer leuk bestonden niet. Dat die norm voor mezelf op den duur te hoog gegrepen was, maakte de situatie ongemakkelijk: ‘Hoe kon ik stoppen als ik wilde dat fietsen de norm bleef?’

Welnu, op een vroege ochtend in januari, fietste ik op een pikdonker bospad in volle vaart tegen een gesloten hek op dat ik niet had gezien. De volhardendheid was in een klap gebroken, de inkeer gedwongen ingezet. ’Winterstop!’ noemde ik de doorbraak, en alle betrokkenen haalden opgelucht adem.

Het hek als onvermijdbare leiderschapsles over het balanceren tussen kracht en kwetsbaarheid, tussen doorzetten en inkeren om de signalen op de weg mee te kunnen nemen in plaats van te negeren.
Leiderschap dat in dit balanceren de ruimte creëert om mee te kunnen bewegen met verandering, en de discipline kent om het op tijd anders te doen om onbedoeld destructief handelen te voorkomen.

En de trainingsgroep? Die ging zich bezinnen op de vraag of en hoe als team verder te gaan.
Een stevig effect van een onschuldig bedoelde vraag en antwoord.

Edith Lindhout
Leven en Werk – Leiderschap en Teamwork
Coaching, Training, Advies voor individuen, groepen, teams en organisaties.

Zen en de kunst van het zakendoen. Over persoonlijk leiderschap en de kloof tussen praten over en doen.

Onlangs gaf ik hoorcollege aan 150 studenten, over het uitermate theoretische en wetenschappelijk gefundeerde onderwerp persoonlijk leiderschap. Daar weet ik alles van en van nog veel meer dus: heerlijk! Algauw benam radeloosheid mij de adem. Mijn gedachten over leiderschap en persoonlijk leiderschap zijn dan wel behoorlijk uitgekristalliseerd, daar in collegevorm over praten op een informatieve en lerende manier is een vak apart. Persoonlijk leiderschap is namelijk niet te begrijpen door er alleen over te praten; je moet er ook iets in ervaren.
Voorbeeld
Gelukkig had ik net zelf een gastcollege gevolgd over leiderschap en spiritualiteit op Nijenrode, van een succesvolle zakenman uit Japan, tevens zen-master. Welke vorm koos hij om zijn leiderschap in zakendoen en zijn persoonlijk leiderschap met behulp van zen over te brengen?
Vorm
Wel, hij praatte in Japans-Engels tegen de tafel waarachter hij zat, althans, zijn ogen waren op de tafel gericht. Zijn geest was wellicht erg met zijn publiek bezig –maar dat kun je  niet ruiken wel hopen dus dat was wat ik deed. Mijn hele hebben en houden was erop gericht om deze man op energetisch niveau op te pikken en ja, ik verstond het in principe onverstaanbare Engels, ik bleef twee uur alert op een zen-manier, en ik hoorde een rode draad in zijn verhaal ontstaan. Was hij nou zo goed of ik?
Zen- en zakenman
De Zenmaster en de Zakenman in een persoon. Hoe de brug te slaan tussen die twee, tussen de naar binnengerichte zenmaster en de naar buiten gerichte zakenman, tussen binnen en buiten, ziel en zakelijkheid, bleef echter in het college onaangeroerd en over de link tussen zen en zakelijkheid kwam ik in principe niets te weten. Wel over het publiek dat het leuk vond, dat aan het einde van het college een demonstratie zag van zen-zitten: schoentjes uit, kussentje pakken en jawel, zitten op de grond maar. Dat moest gefilmd!
De kloof
Groot was mijn vreugde toen ik in een workshop op het 40-jarige verjaardagsfeest van NVO2 weer eens helder kreeg dat er een kloof is tussen wat we doen (theory in action) en wat we zeggen dat we doen (espoused theory). Waarachtig praten over persoonlijk leiderschap is zo bezien dus intrinsiek lastig, een dilemma waar de zakenman in dit college waarschijnlijk ook tegen aan liep, en dus maar voor zich uit bleef praten in de hoop een punt te vinden waarin taal en ziel samenkwamen. Je kunt het alleen maar voordoen en dat levert dan weer de vraag op hoe leerzaam het kijken ernaar voor publiek is.
Voordoen
De kloof verklaart de moeite (hysterische radeloosheid) die ik had met het voorbereiden van een hoorcollege over persoonlijk leiderschap. Hoe toon je persoonlijk leiderschap terwijl je erover vertelt? Hoe laat je het anderen ervaren en begrijpen in hun eigen vorm? Hoe laat je het onzichtbare zien?
‘Zeggen wat je doet, en doen wat je zegt’ was het antwoord dat tijdens de workshop tot me kwam. Zo beschreef de zakenman terwijl hij ging zitten dat hij ging zitten, hoe hij ging zitten en wat hij deed als hij dan zat en niks deed zodat het lukte om niks te doen. Terwijl hij het voordeed zei hij ons om alles te vergeten wat hij had gezegd (en dat was veel in 2 uur tijd) en ‘to just sit’. Je merkte vanzelf de werking wel.
Wat deed ik in mijn college? (Even een moment van reflection on action). Terwijl ik vertelde beeldde ik het uit, met behulp van studenten uit de zaal. Een oplossing die mij past en daarmee recht doet aan mijn persoonlijk leiderschap. Had ik gaan zen-zitten dan had ik niet zo congruent, transparant en inhoudelijk volgbaar geweest als nu.
Het is niet de inhoud die voorbereid hoeft te worden, maar de vorm waarin de inhoud zich kan tonen ontdekte ik.
Gratis tips voor een makkelijke voorbereiding van hoorcolleges over persoonlijk leiderschap:
1.    Probeer de kloof tussen hoe je erover praat en hoe je er in werkelijkheid zelf mee bezig bent niet te overbruggen. Wees niet congruent en transparant. Maak het theoretisch en noem modellen van anderen die erop hebben gestudeerd, zo is het waar en hou je het eenvoudig en veilig voor jezelf.
2.    Maak het niet persoonlijk en heb het niet over jezelf.
3.    Toon leiderschap, geen persoonlijk leiderschap.
4.    Doe niet aan zelfreflectie en eigen innerlijke groei tijdens het geven van je college. Daar zit niemand behalve jijzelf op te wachten en het ziet er meestal warrig, raar en onnavolgbaar uit.
* Deze tips heb ik niet aan den lijve ondervonden.